13.09.2022
Czy poronienia mogą mieć podłoże genetyczne?
- Diagnostyka
Istnieje wiele możliwych przyczyn nawracających poronień. Wiele par doświadcza problemów z płodnością lub utrzymaniem ciąży i część z tych przypadków może być spowodowana problemem genetycznym. Najczęściej nie jest to wyłącznie kwestia genetyki, a bardziej złożony problem.
Niemniej, mogą występować zmiany w materiale genetycznym rodzicielskim (ojcowskim i/lub matczynym), które przyczyniają się do zwiększonego ryzyka poronienia w kolejnych ciążach. Obejmują one zarówno rozległe nieprawidłowości w obrębie kariotypu, jak i zmiany punktowe w DNA.
Genetyczne podłoże zaburzeń
Obecność nieprawidłowości kariotypu u jednego z rodziców jest jedną z najczęstszych znanych przyczyn nawracających poronień. Obecność u rodziców zrównoważonych aberracji chromosomowych, niewywołujących u nich żadnych objawów klinicznych, może zwiększać ryzyko występowania nieprawidłowych komórek rozrodczych zawierających materiał genetyczny z istotnymi zaburzeniami strukturalnymi.
Obecność patogennych zmian punktowych w genach odpowiedzialnych za zaburzenia jednogenowe u obojga rodziców również może być jedną z przyczyn nawracających poronień. Szacuje się, że każdy z nas jest nosicielem szeregu rzadkich patogennych wariantów genetycznych związanych z wystąpieniem chorób jednogenowych. Samo nosicielstwo nie stanowi zagrożenia w przypadku zaburzeń dziedziczonych autosomalnie recesywnie (których rozwój jest możliwy tylko, gdy zmiany genetyczne występują w dwóch kopiach genu) jednak dostarcza informacji o możliwości wystąpienia choroby u dziecka. W przypadku, gdy rodzice są nosicielami wariantu w obrębie tego samego genu istnie ryzyko, że obydwa zostaną odziedziczone skutkując np. powstaniem nieprawidłowego zarodka, co w efekcie może doprowadzić do poronienia.
Case studies
Przykładem może być opisana w literaturze rodzina z problemem nawracających poronień, u której w badaniu WES zidentyfikowano nosicielstwo patogennej zmiany w genie FUCA1 u obojga partnerów, a szanse na odziedziczenie obydwu zmian przez ich potomstwo wynosiły 25%. Gen FUCA1 związany jest z spichrzeniową chorobą lizosomalną dziedziczoną autosomalnie recesywnie (co oznacza, że do wystąpienia choroby konieczne jest odziedziczenie zmiany od obojga rodziców), która powoduje poważne wady rozwojowe mogące być śmiertelne dla płodu.
W badaniu WES, w przypadku kobiet, można ponadto zidentyfikować warianty genetyczne wpływające na podatność m.in. na stan przedrzucawkowy, śmiertelność embrionów czy też ryzyko wystąpienia choroby zatorowo-zakrzepowej w czasie ciąży, które również wpływają na szansę donoszenia ciąży oraz ryzyko nawracających poronień. Na przykład, występowanie u kobiety patogennych wariantów w obrębie genu TLE6 w obydwu allelach może powodować przedwczesną śmiertelność embrionów, mimo braku innych objawów ze strony układu płciowego – owulacja przebiega normalnie, a pobrane oocyty są prawidłowe, natomiast podczas tworzenia zygoty dochodzi do nieprawidłowości skutkujących zaburzoną implantacją.
Rodzaje badań przydatnych w diagnostyce niepłodności i nawracających poronień:
- Badanie kariotypu – to badanie pozwalające na obrazowanie wszystkich chromosomów danej osoby. Kariotypy są przygotowywane przy użyciu standaryzowanych procedur barwienia, które ujawniają charakterystyczne cechy strukturalne dla każdego chromosomu. Dokładna analiza kariotypów może ujawnić większe zmiany strukturalne, takie jak rozległe delecje, duplikacje czy translokacje, a także np. trisomie.
- Badanie mikromacierzy CGH – to molekularna metoda cytogenetyczna polegająca na detekcji utraty lub zwielokrotnienia regionów chromosomowych. CGH wykrywa np. mikrodelecje i mikroduplikacje, które są znacznie mniejsze niż zmiany wykrywane w badaniu kariotypu.
- Badanie WES – to genomowa technika sekwencjonowania wszystkich regionów genów kodujących białka w genomie. W ramach tego badania przede wszystkim wykrywane są zmiany pojedynczych nukleotydów, ale także jest możliwa detekcja niezrównoważonych delecji i duplikacji. Wynik badania może zostać wykorzystany w diagnostyce przyczyn niepłodności i nawracających poronień. W IMAGENE.ME posiadamy w ofercie badanie im.Fertile WES single i im.Fertile WES duo, w ramach których u kobiet badamy 1352 geny, a u mężczyzn – 1196 genów. Najbardziej optymalną opcją jest jednoczesne zbadanie obojga rodziców.
